HARÂM: Haram, Şeriat’ı vaz’ eden Allahü Teala’nın kesin bir delille yapılmamasını farz ve zorunlu kılarak taleb ettiği hükümdür. Şarab içmek ve zinā yapmak gibi …
HARAMIN HÜKMÜ: Yapanın cehennemle azab edilmesidir. Yapmayan Allahü Teala’nın emrini yerine getirdiği için sevablanır. Haramı inkâr eden, kâfır olur.
TAHRIMEN MEKRUH: Şerîat’ı vaz’ eden Allahü Teala’nın zanni bir delille yapılmamasını zorunlu olarak istediği hükümdür. Delili Zanni, haberi ähäd gibidir. Başkasının alışverişi üzerine alış verişe kalkışmak ve başkasının evlenme sözü üzerine evlenmeye kalkışmak gibi…
Tahrimen mekrüh’a mısal olarak zikredilen başkasının alış verişi üzerime alg veriş yapmaya kalkışmanın manası: Satan ile alan kışı eşyanın fiyatı üzerine heviz icab-kabül (aldım-sattım) yapmaksızın anlaşmaya vardıktan sonra başka bir satıcının çıkıpta o müşteriye ben, sana bu malı daha ucuza veririm demesidu Başkasının yaptığı satış üzere satışa kalkışmanın hükmü ne ise, başkasının alışı üzerine almaya kalkışmanın hükmüde aynıdır.
Başkasının sözlüsü üzerine söz kesmeye kalkışmanın manası Bir kimse bir kadının nikahına talib olup mehir veya ileri sürülen bazı şartlarda anlaşmaya vardıktan sonra hariçten bir kimsenin çıkıp daha fazla mehir ve başka sebebleri ileri sürerek o kıza tālib olmasıdır.
TAHRIMEN MEKRÜH’UN HÜKMÜ: Onu yapmak, haramı yapmak gibi azabı gerektirir. O kadar ki, tahrîmen mekrüh olan şeyi inkar edenin kâfirliğiyle hüküm verilemez. Harâmı inkâr eden kâfır olur.
TENZIHEN MEKRÜH: Şerîat’ı vaz eden Allah(ü Tealā’n)ın zo- runlu kılmayarak istediği hükümdür. Çaylak ve doğan gibi yırtıcı kuşların
artığı olan sudan abdest almak gibi.
TENZÍHEN MEKRÜH’UN HÜKMÜ: Onu yapmak kötülenmeyi ve azabı gerektirmez. Ancak onu yapmak daha iyi olanı terketmek olur.
MUBAH : Mükellefin yapmak ve yapmamak arasında serbest
bırakıldığı hükümdür.
MUBAH’IN HÜKMÜ: Yapılması ve yapılmamasında kınanma veya sevab yoktur (yemek ve içmek gibi).